In mijn gezin is de traditionele rolverdeling op veel vlakken omgedraaid. Zo is mijn man de ster in de keuken. Ben ik degene die bij date nights 9 van de 10 keer als eerste klaar staat. Hij is meer de verzorgende en schoon makende partij. En als het bij ons op klussen aan komt, dan wordt er toch echt naar mij gekeken. Niet zonder reden; Als een ware Bob de Bouwer neem ik het liefst elke vierkante meter in ons huis onder handen. Het is dan ook niet voor niks dat ik altijd heb geroepen: 'Als Tabeau faalt, dan word ik wel tegelzetter!'.
Gelukkig wordt het wél wat met Tabeau ;), maar merk ik ook dat het door mannen gedomineerde wereldje me niet meteen roept. Ik vraag me af of dat meerdere vrouwen tegenhoudt. Laten we in deze versie van 'taboes op de werkvloer' eens bruggen slaan richting de vrouwen in de bouw. Waarom zijn het er zo weinig? Wat zou een oplossing zijn?
Laten we de bouwsector eens bekijken.
De bouwsector, met zijn imposante structuren, technische uitdagingen en robuuste werkethiek, blijft grotendeels gedomineerd door mannen. Een sector dat kampt met personeelstekorten kan wel wat vrouwen gebruiken. Volgens een rapport van VHTO (2023) is het aandeel vrouwen in de bouw 2 procent. Het ondervertegenwoordigd zijn van vrouwen in deze branche is een complex vraagstuk met wortels diep verankerd in sociale, culturele en historische contexten.
Waarom betreden vrouwen de bouwplaats niet?
Hier werpen we een blik op enkele redenen waarom vrouwen niet altijd de bouwplaats betreden en waarom deze trends aan het verschuiven zijn.
1. Traditionele genderrollen
Een van de fundamenten van de terughoudendheid van vrouwen om de bouw in te gaan, is geworteld in die eerder aangegeven traditionele genderrollen. Historisch gezien werden bepaalde beroepen, waaronder die in de bouw, gezien als 'mannelijk'. Deze diepgewortelde overtuigingen hebben geleid tot een langdurige overtuiging dat bepaalde sectoren niet geschikt zijn voor vrouwen. Kijk ook maar eens naar de technische sector. Zonde toch, dat vrouwen daar niet meer rondlopen?
2. Gebrek aan rolmodellen
Een beperkt aantal vrouwelijke rolmodellen in de bouwsector heeft bijgedragen aan het gebrek aan zichtbaarheid en inspiratie voor jonge vrouwen. Het ontbreken van voorbeelden die laten zien dat vrouwen succesvol kunnen zijn in bouwgerelateerde beroepen kan ontmoedigend werken. Als de loodgietersbus voor komt rijden wordt er vrijwel direct vanuit gegaan dat er een lading mannen uitstapt. Die vrouw komt in dat plaatje nog niet genoeg voor.
3. Fysieke vereisten
Een belemmerend vooroordeel is: 'Vrouwen zijn niet sterk genoeg'. Sommige vrouwen kunnen worden afgeschrikt door de fysieke eisen die gepaard gaan met sommige bouwwerkzaamheden. Het idee dat de bouw uitsluitend een fysiek zware sector is, kan vrouwen ontmoedigen om deze loopbaan te overwegen, zelfs als ze beschikken over de nodige vaardigheden en capaciteiten.
4. Onderwijs en opvoeding
Educatieve systemen hebben niet altijd vrouwen gestimuleerd om technische en bouwgerelateerde vakken te verkennen. Een gebrek aan bewustwording en begeleiding op jonge leeftijd kan resulteren in een beperkt aantal vrouwen dat deze trajecten kiest tijdens hun academische reis. Daarin speelt opvoeding ook een grote rol. De trend van het genderneutraal opvoeden en meisjes meer aanbieden dan het typische meidenspeelgoed is opkomend, maar er is ook nog een lange weg te gaan.
5. Werkomgeving en Cultuur:
De bouwsector staat bekend om zijn ruwe werkomgeving en soms intense cultuur. Vrouwen kunnen worden afgeschrikt door een sfeer die als niet-vrouwvriendelijk wordt beschouwd, waardoor ze zich minder welkom voelen. Uit het artikel van Arbo Online (2021) blijkt dat het werk inhoudelijk door vrouwen leuk wordt gevonden, maar dat ze schrikken van platte humor, posters van stoeipoezen en gebrek aan voorzieningen.
Veranderende Trends en Kansen
'Bent u wel lid van deze bouwmarkt, mevrouw?'
Desalniettemin ben ik degene die deze vraag krijgt als ik de bouwmarkt voor professionals in stap. Waar je dus lid van moet zijn. En waar ik ook al binnen was gekomen mét het pasje dat mijn lidmaatschap bewees.
En oké; ik had dan wel een enorme zilvere jas aan met de sneakers in plaats van een overall met veiligheidsschoenen. Alsnog vraag ik me af hoe vaak deze vraag aan het manvolk wordt gesteld dat daar voet binnen zet.
Let the mansplaining begin!
Na de zeer positieve ervaring bij de bouwmarkt (ahum) werd op dezelfde dag mijn kunnen opnieuw in twijfel getrokken.
Ook hier durf ik eerst een hand in eigen boezem te steken: Ik had heel misschien kort voor binnenkomst van de desbetreffende persoon in de vloer geboord, waar ik even van was vergeten dat er vloerverwarming in zat. No worries: Ik was niet diep genoeg gegaan om die te raken, maar het was wel even zweten.
Deze aardige man van de netbeheerder kwam een controle op onze elektra uitvoeren. Nadat hij klaar was en mij waarschijnlijk nog had zien zweten van mijn boor-in-vloer-incidentje, kwam hij mijn werk ook eens even inspecteren en legde me haarfijn uit welke stappen ik allemaal nog moet doorlopen, wilde onze kast zijn functie kunnen volbrengen. Aardig bedoelt natuurlijk, maar zeker niet nodig.
Waar zijn de rolmodellen wel al te zien?
Ook al is er een gebrek aan vrouwen in de bouwwereld, toch wordt er op verschillende plekken al het goede voorbeeld gegeven.
In het laatste seizoen van 'Help! Mijn man in klusser' bijvoorbeeld. Aan het klusteam is namelijk een, jawel, vrouw toegevoegd. Joanneke Noordenbos, die voorheen als jurist werkte, geeft op haar site van de kordate klusvrouw aan: 'Dat ik een vrouwelijke klusser ben is voor mij niets bijzonders. Ik ben handig en sterk en vind het tof met stoere machines te werken. Het echt zware sjouw- en tilwerk besteed ik uit. Dat is ook efficiënter.'
Anouk van Praxis (wat een passende achternaam.. hihi) laat in de instructies van Praxis hoe je plafonds kunt isoleren of een keuken kunt wrappen.
Bij Bouwend Nederland zetten ze speciaal voor de internationale vrouwendag op 8 maart 2024 bouwvrouwen in de kijker. Naast deze campagne worden er dit jaar ook door hen vijf bouwvrouwen events georganiseerd.
Laten we deze lijn voort zetten!
Gelukkig worden er steeds meer vrouwen in de bouwsector gezien en lijkt er een beweging naar grotere representatie van vrouwen in gang te zijn gezet. Maatschappelijke bewustwording en inzet voor gendergelijkheid hebben geleid tot een begin van een verschuiving in de bouwsector. Er zijn naast de gegeven voorbeelden namelijk ook initiatieven voor outreach, mentorprogramma's en onderwijsinspanningen om vrouwen aan te moedigen de bouw in te gaan. Daarnaast groeit het besef dat diversiteit in de sector niet alleen ethisch, maar ook zakelijk voordelig is. Denk eens over het bredere scala aan vaardigheden dat je met een vrouw in huis haalt. En daarbij; in een sterk concurrerende bouwbranche is diversiteit de sleutel tot succes.
De bouwsector evolueert stukje bij beetje. De vrouwen in de bouw mogen meer gezien worden. Op de sites van de bouwmarkten. Op de bouwplaatsen zelf. In klusprogramma's. Overal!
Zou je hierover graag op laagdrempelige wijze het gesprek openen op je werk?
Dat kan! Benader ons vooral voor al je vragen en we bekijken graag wat de behoeftes zijn. En hoe we hierbij kunnen helpen.
Of volg ons op de socials
Bronnen/interessante links:
Daarom voelen vrouwen zich niet thuis in de bouw
Vrouwen in de bouw zijn belangrijk voor creativiteit en innovatie
Vrouw in de bouw? Jazeker!
Waarom je als vrouw in de bouw nooit koffie haalt
Zij hebben een mannenbaan
Genderneutraal opvoeden
Wat is genderneutraal opvoeden en waarom kiezen ouders ervoor?
Waarom wekt genderneutraal opvoeden weerstand op?
Bouwend Nederland Bouwvrouwen campagne
Vrouwenindebouw.com
Kordateklusvrouw.nl
Traditionele rolpatronen op de schop
Vrouwen zijn sterk maar traditionelen rollenpatronen zijn sterker
Bouwsector wil meer vrouwen